Phải có một lẽ nào đó, người ta mới nói rằng “con sông là nơi bắt đầu cho cái nôi văn minh nhân loại”.
Từ trước đến nay, những con sông chảy dài bắt nguồn từ nơi này đổ về nơi khác như một nghĩa vụ thiêng liêng, cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho con người, phục vụ chăn nuôi, tưới tiêu, đồng thời là nguồn cung lượng thức ăn thủy sản. Những con sông như những phước lành mà Thượng Đế đã ban tặng cho loài người.
Đến Hòa Bắc, có lẽ điều khiến bạn ấn tượng đầu tiên chính là con sông hiền hòa trải dài, uốn lượn giữa những đồi núi trập trùng và ruộng đồng xanh ngắt. Đó chính là sông Cu Đê, một phần ở hạ lưu sông chảy qua địa phận làng Cu Đê, thế nên người ta đặt cho nó cái tên như vậy, cũng có một vài người gọi con sông này là Trường Định.
Ở nơi thượng nguồn, trên địa phận xã Tà Lang, là nơi giao thoa hai dòng sông Nam và sông Bắc. Sông Bắc chảy từ những khe suối trên dãy Bạch Mã từ Phú Lộc Thừa Thiên Huế, sông Nam chảy từ phía Đông Giang, Quảng Nam, hợp nhất lại nơi Bãi đá triệu năm. Trải qua một cuộc hành trình dài xuyên qua cánh rừng hùng vĩ của dãy Trường Sơn, Bạch Mã, cũng có lúc con nước ấy dữ dội, gầm thét như một chiến binh dũng mãnh, nhưng khi đã về tới nơi bãi đá mang vẻ đẹp nguyên thủy triệu năm, dòng sông như trở khác, nhẹ nhàng hơn, dịu êm hơn, khiêm tốn hơn.
Ai đó từng nói: “Hoàng hôn là ví dụ điển hình rằng sự kết thúc cũng có lúc đẹp”. Và Hoàng hôn trên dòng Cu Đê là minh chứng cho điều ấy.
Trên con sông trải dài gần 38km, con thuyền lặng lẽ hướng về phía mặt trời, ánh hoàng hôn lung linh trên mặt nước, cái vẻ đẹp ấy khiến bất cứ ai trong chúng ta khi thấy cũng trào dâng lên sự bình yên khó tả, một bức tranh của chốn Sơn Thủy hữu tình.
Dòng sông đã ở đấy rất lâu về trước, chứng kiến phố núi kia từ một nơi hoang vu không bóng người cho đến những ngày bom đạn khói lửa, rồi đến hòa bình. Hôm nay, không còn những tiếng súng nổ vang trời, chỉ nghe hai bên bờ Cu Đê, tiếng trẻ em cười vui, chỉ thấy người dân đang bận rộn thu hoạch trên nương bắp nương mía, và những chú chim thì thoải mái tự do chao lượn giữa không trung. Trải qua biết bao nhiêu năm tháng, dòng sông vẫn luôn ở đấy, như người mẹ lắng nghe và biết hết thảy mọi điều của đàn con, người mẹ ấy luôn nhẹ nhàng và trao yêu thương một cách âm thầm nhất.
Hãy đến với dòng sông vào một buổi chiều hoàng hôn, ngược từ Nam Ô lên phía thượng nguồn, để biết ơn thật nhiều mẹ thiên nhiên đã ưu ái ban tặng không chỉ cho người dân Hòa Bắc, mà cả Đà Nẵng thân yêu một điều tuyệt vời như thế. Nếu một ngày nơi phố thị kia quá tấp nập hối hả, hãy ghé về nơi đây, ngồi bên dòng sông Cu Đê, nghe những thanh âm và yêu thương không bằng lời nói, thả trôi những mệt mỏi muộn phiền vào giữa dòng chảy, bạn sẽ thấy mình cũng nhẹ nhàng và bình yên hơn.